آشنایی با ساختار تربیت دینی و راه‎کارهایی برای پذیرش آن در سنین کودکی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای مطالعات اسلامی و مدرس دانشگاه

2 کارشناس ارشد رشته تفسیر قرآن

چکیده

تربیت دینی یکی از مهم‌ترین مسائیل در فرهنگ اسلامی است و دربارة پیرامون آن مطالعات قابل توجهی صورت پذیرفته است. این موضوع مساله دارای مراحل اجرایی است که عدم آگاهی و یا بی‌توجهی نسبت به آن می‌تواند به عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل عدم دست‌یابی به چنان تربیتی در کودکان باشد. در نظر داشته شود. در این مقاله، تربیت دینی-اسلامی به پنج مرحله: از قرار؛ انس دینی، عادت دینی، معرفت دینی، عمل به دستورهایت دینی و خود‌جوشی دینی تقسیم شده است. سپس، این قسمت‌ها با تکیه بر فرهنگ اسلامی و نقش مربی کودکان، مورد تبیین شده قرار گرفته است. در پایان نتیجه اصلی این مقاله، ارایه دادنِ راه‌کارراه‎کارهایی عملی در راستای ایجاد تربیت دینی-اسلامی در کودکان خواهد بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An introduction to the religious education structure and the methods for its acceptance in childhood

نویسندگان [English]

  • davood komayjani 1
  • zaenab faryadras 2
چکیده [English]

Religious education is one of the most important issues in Islamic culture and there have been considerable studies in this regard. This issue has administrative stages that its ignorance and unfamiliarity can be considered as one of the most important factors of failing to make children achieving it. In this study, Islamic-religious education has been divided into five stages including; religious accustom, religious habit, religious knowledge, obeying religious commands, and religious spontaneity. Then, these stages are explained relying on the Islamic culture and the role of the children's mentor. Finally, the main result of the study would be the practical methods to create Islamic-religious education in children.

کلیدواژه‌ها [English]

  • education
  • Islamic-religious education
  • Islamic-religious education stages
  • Islamic-religious education methods
  1. قرآن کریم

    شریف الرضی، محمد بن حسین، (1386)،‏ نهج البلاغة / ترجمه شهیدى. تهران:شرکت انتشارات علمى و فرهنگى.‏

    1. ابن بابویه، محمد بن على‏، (1366)، علل الشرائع، مترجم  مسترحمى‏، چاپ ششم، تهران: کتاب فروشى مصطفوى.
    2. ابن فارس، احمد بن فارس،( بی­تا)، معجم مقاییس اللغه، چاپ اول، قم: (بی­جا).
    3. اخلاقی، اسماعیل،(1389)، «نقش دین در تربیت فرزندان»، فرهنگ کوثر، شماره 81، بهار، 10 صفحه- از 56 تا 65.
    4. امینی، ابراهیم،(1384)، اسلام و تعلیم وتربیت، چاپ سوم، قم: مؤسسه بوستان کتاب.
    5. ابن بابویه، محمد بن على، (بی‌تا)، عیون أخبار الرضا علیه السلام،  ترجمه آقا نجفى، چاپ اول، تهران: انتشارات علمیه اسلامیه.
    6. باهنر، ناصر، (1387)، آموزش مفاهیم دینی همگام با روان‌شناسی رشد، چاپ نهم، تهران: سازمان تبلیغات اسلامی.
    7. تمیمى آمدى، عبد الواحد بن محمد،(1366)، تصنیف غرر الحکم و درر الکلم‏، قم: دفتر تبلیغات.
    8. جوهرى، اسماعیل بن حماد، (بی تا)، الصحاح، چاپ اول، بیروت: (بی‌نا). 
    9. حر عاملى، محمد بن حسن،(1409)، وسائل الشیعة. چاپ اول، قم : مؤسسه البیت.
    10. خلجی، حسن، (1390)، «شیوه های مؤثر نهادینه کردن حجاب در کودکان و نوجوانان»، طهورا، شماره 8، بهار، 28صفحه، از ص 149 - 176.
    11. دورانت، ویل، (1381)، تاریخ تمدن، (مشرق زمین گاهواره تمدن)، ترجمه احمد آرام، ع پاشایی، امیر حسین آریان پور، چاپ هشتم، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
    12. رشید پور، مجید، (1374)، آشنایی با تعلیم و تربیت اسلامی با تـأکید بر روشها، انجمن اولیا و مربیان جمهوری اسلامی ایران، چاپ چهارم، تهران: (بی‌جا).
    13. سیف، سوسن و دیگران، (1385)، روانشناسی رشد، قم،کتابخانه مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث.
    14. شاملی، عباسعلی،(1381)، «درآمدی بر مفهوم شناختی در قلمرو تربیت دینی»، روش شناسی علوم انسانی، شماره 32، پاییز، 29صفحه، از ص 4 - 32.
    15. شکر اللهی، مهدی،(1392)، «مراحل تربیت عبادی معنوی با تأکید بر نماز و روزه»، معرفت، بهمن ، سال بیست و دوم- شماره 194،16 صفحه- از 29تا44.
    16. شکوهی، غلامحسین، ( 1385)، تعلیم و تربیت و مراحل آن، چاپ بیست و یک، مشهد: به نشر.
    17. طبرسى، حسن بن فضل، (1412 ق)، مکارم الأخلاق، چاپ چهارم، قم: الشریف الرضى.
    18. طبرسی، فضل بن حسن، (1372)،مجمع­البیان فی تفسیرالقرآن، چاپ سوم، تهران: ناصرخسرو.
    19. طیب، سید عبد الحسین، ‏(1378)، اطیب البیان فی تفسیر القرآن‏، چاپ دوم، تهران: انتشارات اسلام.
    20. عباسی مقدم، مصطفی، (1391)، «نگاهی به ابعاد مفهومی وکارکردی الگو واسوه در تربیت و تبلیغ دینی»، پژوهش نامه تربیت تبلیغی، پیش شماره1.
    21. عروسى حویزى، عبد على بن جمعه. (1415 ق)، تفسیر نور الثقلین‏، چاپ اول، قم: انتشارات اسماعیلیان.
    22. عسکرى، حسن بن عبدالله‏، الفروق فی اللغة، چاپ اول، بیروت: دار الافاق الجدیدة.
    23. علاء الدین، سید رضا، (1389)، «شیوه های موثر برای نهادینه کردن حجاب و عفاف در کودکان و نوجوانان از منظر قرآن و روایات»، مجله کوثر، شماره 37.
    24. علیا نسب، سید حسین، (1386)، نقش خانواده در تربیت مذهبی فرزندان؛همایش تقویت نظام خانواده و آسیب شناسی آن، قم: انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
    25. فاضلی، مهسا، (1390)، «اصول و مراحل تربیت دینى کودکان با تأکید بر سخنان و سیره عملى رسول خدا صلى‏الله‏علیه‏و‏آله»، معرفت، سال بیستم ، شماره 160.
    26. فتال نیشابوری، محمد بن احمد، (1366)، روضة ­الواعظین، ترجمه مهدوی دامغانی، محمود، چاپ اول، تهران: نشر نی.
    27. فرزند وحی، جمال، حیدر نژاد، طاهره، (1392)، «مراحل تربیت از دیدگاه قرآن و سنت و علم روانشناسی»، حسنا، سال پنجم، شماره هفدهم.
    28. فرهادیان، رضا، (1391)، آنچه درباره کودکان و نوجوانان باید بدانیم،چاپ چهارم، قم: مؤسسه بوستان کتاب.
    29. فقیهی، علی نقی، (1384)، شیوه های ترغیب و جذب به نماز، چاپ اول، تهران: مؤسسه مهر تابان.
    30. قضاعی، محمد بن سلامة، (1361)، شرح فارسى شهاب الأخبار( کلمات قصار پیامبر خاتم ص)، محقق / مصحح: حسینى أرموى( محدث)، جلال‏الدین‏، ج 1، تهران، مرکز انتشارات علمی و فرهنگی‏.
    31. کریمی، عبدالعظیم، (1374)، رویکرد نمادین به تربیت دینی با تأکید بر روش های اکتشافیآأأإإإؤؤ، تهران: قدیانی.
    32. مجلسی، محمد باقر،(1403)، بحارالانوار، بیروت: دارالحیاءالتراث العربی.
    33. کلینى، محمد بن یعقوب‏، (1407 ق)،  الکافی، تهران: دار الکتب الاسلامیه.
    34. مجلسى، محمد باقر متقى هندى، حسام‏الدین،(1409 ق)، کنزالعمّال فى سنن الاقوال و الافعال، چاپ اول، بیروت: مؤسسة الرساله.
    35. مجلسى، محمدتقى بن مقصود على‏،(1406 ق)، روضة المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه( ط- القدیمة)،  چاپ دوم،  قم: مؤسسه فرهنگى اسلامى کوشانبور.
    36. محمدى رى‏شهرى، محمد،(1377)،میزان الحکمه، ترجمه حمیدرضا شیخى، چاپ اول، قم: دارالحدیث.
    37. مرتضى زبیدى، محمد بن محمد،(بی تا)،  تاج العروس، چاپ اول، بیروت: دار الفکر.
    38. مروجی طبسی، محمد‌جواد، (1387)، حقوق فرزندان در مکتب اهل ‌بیت، چاپ پنجم، قم: مؤسسه بوستان کتاب.
    39. مطهری، مرتضی،(1374)، تعلیم و تربیت در اسلام، چاپ چهارم، تهران: انتشارات صدرا.
    40. ملکی حسن، شاملی عباسعلی، شکر اللهی مهدی، (1390) ، «تربیت عبادی کودکان»، اسلام و پژوهش های تربیتی، سال سوم، شماره اول.
    41. مهر محمدی، مجید، (1385)، «کودکان در مورد خداوند و عبادت او چگونه می اندیشند؟»، پیوند، شماره 320.
    42. نوذری، محمود، (1388)، «توصیف و ارزیابی رویکرد شناختی رشد دینی»، اسلام و پژوهش­ های تربیتی، سال اول، شماره دوم.
    43. نورى، حسین بن محمد تقى،(1408 ق)،‏ مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل‏، چاپ اول، قم: مؤسسة آل البیت علیهم السلام.