قاعده‌ی لقمانی» بسان «تربیتی سلبی» با نگاهی به بنی‌اسرائیل در قرآن کریم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه الهیات و معارف اسلامی، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران

2 (دانشجوی دکتری) گروه الهیات و معارف اسلامی، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران.

3 استادیار گروه الهیات و معارف اسلامی، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران. نویسنده مسؤول

چکیده

روش تربیت سلبی»، ناظر بر فرایند استخراج و اکتشاف درون‌مایه‌های مخاطب، از طریق پیرایش و زدایش موانع راه رشد، به ‌قصد شکوفا شدن و آشکار کردن قابلیت‌های نهفته او است. در روش­های تعلیم و تربیت امروز،وجه ایجابی بر وجه سلبی غلبه یافته و کمتر به اصل آماده­سازی ورغبت­انگیزی توجه می شود که موجب ناهمخوانی، بلکه تعارض میان نظام فکری و گرایشی فرد و تجویزهای بیرونی است. قرآن کریم با شناخت دقیق از زوایای وجودی انسان، از روش­های ایجابی و سلبی برای تربیت اخلاقی و اجتماعی مسلمانان، متناسب با موقعیت های گوناگون به­درستی استفاده کرده است. از مهمترین و مؤثرترین آنها، روش تربیت سلبی، بویژه روش سلبی معطوف به فاعل است که در مقاله حاضر با عنوان «قاعده لقمانی» وضع اصطلاح شده است.. کاربست این اصل را می­توان در داستان­های قرآنی اقوام و تاریخ انبیاء، بویژه در ذکر احوال و سرنوشت قوم یهود آشکارا دید.  درواقع، قوم یهود به جهت شباهت های بسیار با امت اسلامی، بیش از سایر اقوام،  مجرای قاعده لقمانی قرار گرفته است و خداوند از این طریق، خواسته است  مسلمانان را به احسن وجه هدایت و تربیت نموده و آنان را برای ایجاد جامعه آرمانی آماده نماید. هدف از پژوهش حاضر، تبیین روش ایجابی و سلبی با نگرشی نو در بستر تربیت اخلاقی و دینی، و نیز تبیین «قاعده لقمانی» یا روش سلبی معطوف به فاعل به عنوان تأثیر گذار ترین روش، در تربیت ایمانی و سیاسی جامعه، با رویکرد ذکر حداکثری از بنی­اسرائیل در قرآن کریم است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

"Luqman Rule", as a "Negative Education" with the Approach of the Israelite in the Holy Quran

نویسندگان [English]

  • sayyed reza mosavi 1
  • abbasali ali mohammadi 2
  • mahdi afchangi 3
1 Assistant Professor, Department of Theology and Islamic Studies, Gorgan Branch, Islamic Azad University, Gorgan, Iran
2 (PhD student) Department of Theology and Islamic Studies, Gorgan Branch, Islamic Azad University, Gorgan, Iran.
3 Assistant Professor, Department of Theology and Islamic Studies, Gorgan Branch, Islamic Azad University, Gorgan, Iran.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 01 دی 1399
  • تاریخ پذیرش: 01 دی 1399
  • تاریخ اولین انتشار: 01 دی 1399

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار