صفحه اصلی فهرست مقالات مشخصات مقاله
آموزه های تربیتی در قرآن و حدیث
شماره‌های پیشین نشریه
دوره دوره 1 (1394)
مروتی, سهراب. (1394). خاستگاه تربیتی مدارا در قرآن کریم و سیره معصومین(ع). آموزه های تربیتی در قرآن و حدیث, 1(2), 77-95.
سهراب مروتی. "خاستگاه تربیتی مدارا در قرآن کریم و سیره معصومین(ع)". آموزه های تربیتی در قرآن و حدیث, 1, 2, 1394, 77-95.
مروتی, سهراب. (1394). 'خاستگاه تربیتی مدارا در قرآن کریم و سیره معصومین(ع)', آموزه های تربیتی در قرآن و حدیث, 1(2), pp. 77-95.
مروتی, سهراب. خاستگاه تربیتی مدارا در قرآن کریم و سیره معصومین(ع). آموزه های تربیتی در قرآن و حدیث, 1394; 1(2): 77-95.

خاستگاه تربیتی مدارا در قرآن کریم و سیره معصومین(ع)

مقاله 5، دوره 1، شماره 2، زمستان 1394، صفحه 77-95  XML اصل مقاله (7559 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
نویسنده
سهراب مروتی
دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه ایلام
تاریخ دریافت: 20 خرداد 1394،  تاریخ بازنگری: 04 دی 1394،  تاریخ پذیرش: 28 دی 1394 
چکیده
مدارا از اصول اساسی زندگی اجتماعی است که در آموزه‌های قرآنی و حدیثی توجه ویژه به آن شده است. پرداختن به این اصل اساسی در دنیای کنونی که سازوکارهای مدرن امواج‌گستر، حصارهایِ جغرافیایی، عقیدتی، فرهنگی و ... را فرو ریخته است. اهمیت آن را دو چندان پیدا می‌کند. مهم‌ترین سؤالی که در این باره مطرح است نقش اساسی و تأثیر ویژة آن در حوزة تربیت است. زیرا تربیت، رسالت بزرگ پرورش انسان‌هایی را بر عهده دارد که آمادگی موافقت با این جبهه‎گشایی متکثر و متنوع را پیدا کند. این مقاله با بهره‌برداری از روش تحقیق تلفیقی (معناشناسی-تحلیلی) در صدد آن است که خاستگاه تربیتی مدارا در تربیت را با ابزارهای قرآنی و حدیثی تبیین نماید؛ برای دست‎یابی به این هدف سترگ، نخست واژه‌های تربیت و مدارا را با تکیه برآموزه‌های دینی معنا کرده است، سپس آن عرصه‌های مدارا در حوزه‌های عقیدتی ایمانی، اخلاقی رفتاری و فرهنگی اجتماعی را تحلیل وآن‎گاه چگونگی جایگاه مدارا در حوزة تربیت را روشن نموده است. در پایان اصول مهمی که لازم است در عرصه‎های تربیتی مدارا شود، تبیین نموده است؛ مانند: ملایمت در برابر تندی، جمع نرم‌گویی و حق‌گویی، رواداری خطای انسانی، تقدم چگونه گفتن بر چه گفتن و ... .
 
کلیدواژه ها
تربیت؛ مدارا؛ تربیت دینی؛ روش تربیتی
عنوان مقاله [English]
The educational origin of tolerance in Holy Quran and the Infallibles’ (as) lifestyle
نویسندگان [English]
sohrab morovati
چکیده [English]
Tolerance is one of the basic principles of social life that has a special attention in Quran and hadith teachings. Addressing this fundamental principle in today's world; that widespread modern mechanisms have collapsed the geographical, ideological, cultural, and other borders; becomes a lot more important. The most significant query in this respect is its essential role and particular influence in the education field because education is responsible for the great mission of training people who are ready to agree with this diverse strategic positioning. The present paper, exploiting a combination of research method i.e. semantic-analysis, has sought the educational origin of tolerance in education through Quran and Hadith instruments. To achieve this great goal; first, the terms of education and tolerance are signified based on the religious teachings; second, the areas of tolerance in the religious, moral, behavioral, cultural, and social fields are analyzed; and finally, the place of tolerance in the field of education is clarified. Eventually, the most important principles of tolerance such as leniency against severity, soft accountability and truthfulness, tolerance of human error, priority of how to say and what to say, and any other expression that may serve in the educational fields are explained.
 
کلیدواژه ها [English]
Education, tolerance, religious education, educational method
مراجع
  1. قرآن کریم، ترجمه محمد مهدی فولادوند، تهران: دفتر مطالعات و تاریخ معارف اسلامی.
  2. نهج البلاغه، ترجمه محمد مهدی فولادوند، (1380)، تهران: انتشارات صائب.
  3. ابن ابی الحدید، عبد الحمید بن هبة الله،‏ (1407 ق)، شرح نهج البلاغه، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
  4. ابن سعد، ابوعبدالله،(1405 ق)، الطبقات الکبری،  بیروت: دار بیروت.
  5. ابن فارس، احمدبن فارس بن زکریا،(1404)، معجم مقاییس اللغه، تحقیق عبدالسلام محمد هارون، (بی جا): مکتب الاعلام الاسلامی.
  6. ابن منظور، ابوالفضل، جمال الدین محمد بن مکرم،(1408)، لسان العرب،  بیروت: داراحیاء التراث العربی.
  7. ابن هشام، عبدالملک،(1415 ق)، السیره النبویه، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
  8. احمدی،‌ سید احمد، «مفهوم تربیت دینی و راههای وصول به آن»، مجله تربیت، سال دوازدهم، شماره دوم .
  9. ادلبی، محمد منیر،(1991م)، قتل المرته الجریمه التی حرمها الاسلام، دمشق.
  10. ایازی، سید محمد علی،(1379)، آزادی در قرآن، تهران: مؤسسه نشر و تحقیقات ذکر.
  11. آمدی، عبدالواحد بن محمد تمیمی،(1361)، غررالحکم و دررالکلم، ترجمه آقا جمال خوانساری، تحقیق و تنظیم سید جلال الدین محدث ارموی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  12. آنتونی، آربلاستر،(1382)، ظهور و سقوط لیبرالیسم غرب، ترجمه: عباس مخبر، تهران: انتشارات آگاه.
  13. آیتی، محمد ابراهیم،(1366)، تاریخ پیامبر اسلام، تحقیق و تنظیم ابوالقاسم گرجی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  14. بجنوردی، سید حسن،( بی تا)، القواعد الفقهیه، قم: مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان.
  15. بخاری، ابو عبدالله، محمد بن اسماعیل،(1904م)، صحیح البخاری، بیروت: دارالمعرفه.
  16. جزری، عبدالرحمن،(1419)، الفقه علی المذاهب الاربعه، بیروت: دار الثقلین.
  17. جوادی آملی، عبدالله،(1373)، ولایت فقیه و رهبری در اسلام، تهران: مرکز نشر فرهنگی رجا.
  18. جوهری، اسماعیل بن حماد،(1399ق)، الصحاح فی اللغة، چاپ دوم بیروت: دارالعلم للملایین.
  19. حجتی، سید محمدباقر،(1356)، پژوهشی دربارة قرآن و تاریخ آن، تهران: نهضت زنان مسلمان.
  20. حر عاملی، محمدحسن،(1414ق)، وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، قم: مؤسسه آل البیت.
  21. حرانی، ابومحمد حسن بن علی بن الحسین،(1389ق)، تحف العقول عن آل الرسول، بیروت: مؤسسه الاعلمی .
  22. حسینى شاه عبدالعظیمى،حسین بن احمد،(1363)،‏‏تفسیراثناعشرى، تهران: انتشارات میقات‏.
  23. حسینى همدانى، سیدمحمدحسین،‏(1404)،انواردرخشان، تحقیق: محمدباقر بهبودِی، تهران:کتابفروشى لطفى‏.
  24. حمید الله، محمد،(1363)، رسول اکرم در میدان جنگ، ترجمه غلامرضا سعیدی، تهران: کانون انتشارت محمدی.
  25. خویی، ابوالقاسم،(1408ق)، البیان فی تفسیر القرآن، بیروت: دار الزهراء.
  26. دژکام، علی،(1375)،تفکر فلسفی غرب از منظر استاد مطهری،تهران: مؤسسه فرهنگی اندیشه.
  27. دهخدا، علی اکبر،(1373)، لغت نامه، زیر نظر جعفر شهیدی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  28. راغب اصفهانی، حسِین بن محمد، (بی تا)، المفردات فی غرائب القرآن، دفتر نشر کتاب.
  29. زمخشری، محمود،(1412ق)، الکشاف، بیروت: دار الکتاب العربی.
  30. ژرلی سارا، ژاندون،(1375)، تساهل در اندیشه غرب، ترجمه: عباس باقری.
  31. سروش، عبدالکریم،(1377) دین اقلی و اکثری، کیان، شماره 41 ، ص 2-9.
  32. سنگری، محمدرضا،(‌1382)، مجموعه مقالات همایش آسیب شناسی تربیت دینی، تهران: مؤسسه فرهنگی اعراب قلم.
  33. صدوق، ابوجعفر، محمد بن علی بن الحسین،(1410ق)، خصال، تحقیق علی اکبر غفاری، بیروت، مؤسسه الاعلمی.
  34. طباطبائی، محمد حسین،(1393ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت: مؤسسه الاعلمی.
  35. ----------------،(1361)، بررسیهای اسلامی، قم: انتشارات هجرت.
  36. ----------------،(1362)، سنن النبی، ترجمه و تحقیق محمدهادی فقهی، تهران: کتابفروشی اسلامیه.
  37. طبرسی، ابوعلی فضل بن حسن،(1379ق)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تحقیق و تصحیح: سیدهاشم رسولی محلاتی، بیروت:دار احیاء الثراث العربیه.
  38. طریحی، فخرالدین،(1375ش)، مجمع البحرین،تهران: چاپ اسلامیه.
  39. طوسی، محمد حسن،(1313ق)، الامالی، تهران: چاپ سنگی.
  40. طیب،سیدعبدالحسین،(1378)، ‏اطیب البیان فی تفسیر القرآن‏، تهران‏: انتشارات اسلامی.
  41. فراهیدی، خلیل بن احمد،(1410)، العین، تحقیق مهدی محزومی و ابراهیم سامرایی، تصحیح: اسعد طیب، قم: اسوه.
  42. فضل الله، محمدحسین،(1414ق)، اسلوب الدعوه فی القرآن، بیروت: دار الملاک.
  43. فلسفى‏، محمد تقى،(1368)، الحدیت- روایات تربیتى‏، تهران‏: دفتر نشر فرهنگ اسلامى‏.
  44. کلینی، محمد بن یعقوب،(1401ق)، الکافی، تحقیق علی اکبر غفاری، بیروت، دارالتعاریف.
  45. مالکی، ورام،(1413ق)، تنبیه الخواطر، بیروت: دار الاحیات التراث.
  46. متقی هندی، علاء الدین،(1412ق)، کنز العمال فی سنن الاقوال و الافعال، بیروت: مؤسسه الرساله.
  47. مجلسی، محمدباقر،(1403ق)، بحار الانوار، بیروت: دارالوفاء.
  48. مطهری، مرتضی ،(‌1363)، ده گفتار، تهران: دفتر انتشارات اسلامی.
  49. -----------،(1369)، پیرامون انقلاب اسلامی، قم: انتشارات اسلامی وابسته به جامعة مدرسین .
  50. معین،محمد؛ فرهنگ فارسی معین، تهران: موسسه انتشارات امیر کبیر.
  51. ممدوح العربی، محمد،(1988م)، دوله الرسول.
  52. نجفى خمینى،محمدجواد،(1398ق)، تفسیرآسان‏، تهران‏: انتشارات اسلامیه‏.
  53. نقیب زاده، میر عبدالحسین،(1376، نگاهی به فلسفه آموزش و پرورش، تهران: نشر طهوری.
  54. نوری، میرزا حسین،(1407ق)، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، قم: مؤسسه ال البیت لاحیاء التراث.
  55. هاشمی رفسنجانی، اکبر،(1371)، تفسیر راهنما، قم: مرکز فرهنگ و معارف قرآن.

 

منابع لاتین: 

49- Creighton, M. (1895). Persecution and Tolerance. Oxford.

50- Hart, H. L. A. (1963). Law, liberty, and morality. Oxford.

51- Journal for the scientific of Religion, 41, 267-288.

52- Karpov, V. (2002). Religiosity and Tolerance in The Untied States and Poland.

53- King, P. (1910). Toleration. London, Geove Allen and unwin.

54- Newman, J. (1982). Fundation of Religious Tolerance. Toronto: University of Toronto Press.

55- Edwards, P. Encyclopedia of philosophy. Vol. 7-8.

56- Plato (1955). The Republic. Penguin book, No. 537. 306.

57- Rawls, J. (1990). Politicalliberalism. NewYork: Columbia University Press.

58- Dunn, K. S. & Fritzch, P. (2003). Tolerancematters. Bertelsman Foundation Publishers Gutersloh.

59- The New shorter oxford English Dictionary, Vol. 2.

60- Wolff, R. P. (1969). A critique of pure Tolerence. Boston Beacon Press.

 

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 375
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 435