بررسی اهداف تربیت سیاسی در قرآن، با تأکید برمبانی و اصول تربیتی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد یار گروه علوم تربیتی ( فلسفه تعلیم و تربیت) پژوهشگاه حوزه و دانشگاه قم

2 - دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی پژوهشگاه حوزه ودانشگاه قم

چکیده

در هم ‎تنیدگی تعلیم و تربیت و حیات انسان موجب شده است که  تعیین هدف برای زندگی انسان، مهم‎ترین مسئله‌ در تعیین هدف برای تعلیم و تربیت باشد. زیرا تعیین اهداف برای تعلیم و تربیت تحت تأثیر گزاره‌های کلان فلسفی، شامل مفروضه‌های هستی‌شناسی، ارزش‌شناسی، انسان‌شناسی و معرفت‌شناسی است. در این پژوهش ضمن بررسی این مفروضه‌ها، با روش استنتاجی، اهداف تعلیم و تربیت سیاسی در قرآن را بررسی خواهیم کرد. یافته‌های پژوهش نشان داد که، هدف غایی تربیت اسلامی قرب الی‌الله است و تربیت سیاسی تنها زمانی حاصل می‌شود که صفات خداوند در انسان و اعمالش ظاهر گردد.
بنابراین می‌توان نتیجه گرفت رویکرد قرآن به سیاست و حکومت نگاهی تربیتی است که بر تحول و تعالی درونی انسان مبتنی است. مبانی تربیت سیاسی در قرآن عبارتند از: 1. محور بودن توحید؛ 2. عدالت محور بودن تربیت سیاسی؛ 3. توجه به امر به معروف و نهی از منکر؛ 4. پاس‎داری از استقلال وآزادی جامعه اسلامی.  از بررسی این  مبنای تربیتی، 11 اصل تربیتی منتج شده است.                                     
 
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

On the investigation of political education goals in Quran, with an emphasis on the educational principles

نویسندگان [English]

  • mohammad davodi 1
  • mahdi fazeli dehcordi 2
چکیده [English]

The interweaving of education and human life causes determining goal for human life to be of the most important issues in determining goal for education. Since determining goals for education is under the influence of macro-philosophical statements including the assumptions of ontology, axiology, anthropology, and epistemology, the present research investigated these assumptions via inferential method, as well as the objectives of political education in Quran. The results divulged that the ultimate goal of Islamic education is closeness to God and the political education is merely achieved when God’s attributes are appeared in human and his actions. Consequently, it can be concluded that Quran approach to politics and government is an educational approach that is based on the human’s inner transformation and transcendence. The principles of political education in Quran are including: 1. Monotheism oriented, 2. Justice oriented of political education, 3. Attention to Virtue and Prevention of Vice, 4. Independence protection and Islamic society freedom. 11 educational principles are resulted from the investigation of these educational principles.

کلیدواژه‌ها [English]

  • education
  • human life
  • Political
  • Islamic
  • Quran

مراجع

  1.  

    1. اعرافی، علیرضا، بهشتی، محمد، فقیهی، علی نقی، ابو جعفری، مهدی، درآمدی بر تعلیم و تربیت اسلامی (2) اهداف تربیت از دیدگاه اسلام، چاپ پنجم، تهران: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، سازمان مطالعه وتدوین کتب  علوم انسانی دانشگاهها (سمت).
    2. باقری، خسرو، (1387)، در آمدی بر فلسفه تعلیم و تربیت در جمهوری اسلامی ایران
    3. ---------، (1389)، رویکردها و روش‌های پژوهش در فلسفه تعلیم و تربیت، تهران، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم.
    4. ---------، (1384)، نگاهی دوباره به تربیت اسلامی، انتشارات مدرسه.
    5. بوریس، مری، (1375)تاریخ کیش زرتشت، ترجمه همایون صنعتی زاده، تهران: نشر طوس.
    6. پژوهشگاه حوزه و دانشگاه(1376)،در آمدی بر تعلیم و تربیت اسلامی (اهداف تعلیم و تربیت)
    7. پور روستایی، جواد، (1392)، رهیافتی قرآنی به نظریه‌ی نظام احسن، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
    8. پور عزت، علی اصغر، (1385)، «طراحی وتبین سیستم خط‌مشی گذاری حق مدار برای تحقق عدالت اجتماعی(بر اساس نهج‌البلاغه)»، دانش و رفتار، سال سیزدهم، دوره جدید، شماره ،17 دانشگاه شاهد تهران .
    9. جعفری، محمد تقی، (1360)، شناخت از دیدگاه علمی و از دیدگاه قرآن، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
    10. حسینی ترکستانی، سید امیر حسین، (1389)، تحلیل نظریه ولایت فقیه، چاپ اول، قم: ناشر طلیعه ی سبز.
    11. طباطبایی، سید محمد حسین، (1366)، تفسیر المیزان، ترجمه‌ محمد علی گرامی قمی، چاپ دهم، تهران: بنیاد علمی و فکری علامه طباطبایی.
    12. علوی، سید حمید رضا، (1388)، بررسی تطبیقی تربیت دینی در اسلام و مسیحیت مجموعه مقالات تربیت دینی، قم: انتشارات موسسه‌ی امام خمینی.
    13. قطب، محمد، (1375)، روش تربیت اسلام، ترجمه محمد مهدی جعفری، چاپ پنجم، شیراز: انتشارات دانشگاه شیراز.
    14. مصباح، محمد تقی، (1389)، اخلاق در قرآن، قم: موسسه پژوهشی امام خمینی.
    15. ---------------، (1381)، فلسفه اخلاق، تهران: انتشارات اطلاعات.
    16. مطهری، مرتضی، (1393)، سیری در نهج‌البلاغه، چاپ پنجاه و هشتم، تهران: انتشارات صدرا.
    17. ------------، (1376)، تعلیم و تربیت در اسلام، تهران: صدرا.

     

    1. نلر، جی. اف، (1387)، آشنایی با فلسفه آموزش و پرورش، (بی جا).
    2. رنجبر، مقصود، (1387)، «تربیت سیاسی در چارچوب نظام‌های سیاسی ونظریه های مختلف»، راه تربیت، شماره 5، ص 155 – 176.
    3. روشه، گى، (1370)، کنش اجتماعى، ترجمه هما زنجانى‎زاده، چاپ دوم، مشهد: دانشگاه فردوسى.
    4. طباطبایى، سید محمدحسین، ترجمه تفسیر المیزان، سید محمد باقر موسوى همدانى، قم: دفتر انتشارات اسلامى جامعه‏ى مدرسین حوزه علمیه قم‏‏.
    5. شکوهى غلامحسین، (1376)، تعلیم و تربیت و مراحل آن، مشهد: آستان قدس رضوى.
    6. دفتر همکارى حوزه و دانشگاه فلسفه تعلیم و تربیت، (1372)، چاپ اول تهران: سمت.
    7. کوئنبروس، (1376)، مبانى جامعه شناسى، ترجمه و اقتباس غلام عباس توسلى و رضا فاضل، چاپ نهم، تهران: انتشارات  سمت.
    8. گاستونمبالاره، (1370) معنى و حدود علوم تربیتى، تهران: سمت.
    9. محسنی، منوچهر، (1375)، مقدمات جامعه‎شناسی، چاپ سیزدهم، تهران: نشر دوران. 

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 01 خرداد 1394
  • تاریخ بازنگری: 02 آذر 1394
  • تاریخ پذیرش: 12 آذر 1394
  • تاریخ اولین انتشار: 10 بهمن 1394

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار